Burco(ToggaHerer)-Bulsho-weynta ku dhaqan xarunta gobolka Togdheer ee Burco, ayaa dhoolla-tuskii ugu ballaadhnaa ku muujisay taageerada laxaadka leh ee ay u hayso xisbul-xaakimka KULMIYE iyo murrashaxiintiisa.
Taageerayaasha xisbiga KULMIYE ee magaalada Burco oo cududooda soo bandhigay maalinta labaad ee kaltanka ololaha madaxtinimada ee xibsiga KULMIYE, ayaa maanta si ballaadhan usoo buux-dhaafiyey xarunta Khayriyadda ee magaalada, iyaga oo lulaya astaanta xisbiga KULMIYE, isla markaana qaybo jidhkooda ah kusoo xardhay astaamaha uu xisbigani caanka ku yahay, waxana isu soo baxyadan kala qaybgalay guddoomiyaha xibsiga KULMIYE, ahna murrashaxa madaxweyne ee xisbiga Md. Muuse Biixi Cabdi, xubno wasiirro ah, xildhibaaanno, maamulka xukuumadda iyo xisbiga u qaabilsan gobolka iyo guddida oloolaha ee gobolka Togdheer.
Isu soo baxyadan oo si weyn looga dareemay guud ahaanba magaalada Burco, islamarkaana ay taageerayaasha oo gaadiidkooda wataa socod dheer kusoo mareen waddooyinka kala duwan ee magaalada, ayaa isugu soo biyo shubtay xarunta Khayriyadda iyaga oo gelbinaya murrashax Muuse Biixi Cabdi oo geenyo shaaximan dusha ka saaran, waxana sawaxan iyo mushxarad kusoo dhaweeyey Kumanaan taageerayaal ah oo Khayriyadda kusoo sugnaa, iyaga oo halkaasna laga jeediyey hadallo loogu mahadnaqayo taageerayaasha, isla markaana lagu bogaadinayo sida ay ay muujiyeen cududda ay KULMIYE u hayaan.
Xubno isugu jira wasiirro, xildhibaanno, siyaasiyiin, haween iyo haldoor magac iyo maamuus ku leh gobolka Togdheer oo hadallo u jeediyey shacab-weynaha reer Burco ee taageeda u muujiyey xisbiga KULMIYE, ayaa si isku mid ah u sheegay inay Burco tahay madal uu si gaar ah xisbiga KULMIYE ugu xisaabtamo, isla markaana laga saadaaliyo guusha KULMIYE, waxana ay u mahadnaqeen taageerayaasha sida xamaasadda leh u muujiyey kalsoonida ay KULMIYE Iyo hoggaankiisa ku qabaan.
Guddoomiyaha guddida ololaha gobolka Togdheer Md. Jaamac Xaaji Axmed oo ugu horrayn hadal kooban u jeediyey taageerayaasha KULMIYE ee reer Burco, ayaa tilmaamay in isu soo baxani marag u yahay sida bulshadu ula dhacsan tahay hoggaaminta KULMIYE, isla markaana ay shacabku weli harraad daran u qabaan inuu KULMIYE hoggaanka dalka mar kale kusoo laabto si uu u dhammasytiro qabyooyinka tirada yar ee ku jira waxqabadka la mahadiyey ee uu muujiyey, isaga oo si cad u sheegay inaanay bulshadu dooran doonin xisbiyo xiiso u qaba dawladda Xamar, waxana isaga oo arrimahaas ka hadlaya uu yidhi, “waxaynu dooranaynaa mujaahid qiimo ku leh dalka iyo dadka, xisbi Xamar looga dabbaalgedayona codkeena siin mayno, waad ogaydeen in dorraad xisbiga WADDANI looga dabbaageldayey halkii aynu ku hoobanay oo Xamar ah, yeelinamayno inaynu Xamar ku noqono.”
Xubno kale oo ay kamid yihiin guddoomiyaha gobolka Togdheer ee xisbiga KULMIYE Md. Xasan Mataan, wasiirrada wasaaradaha Hawlaha guud, Md. Xasan Cali Maxamed (Cali Marreexaan), Qorshaynta, Md. Maxamed Ibraahim Qabyo, Warfaafinta Md. Cismaan Cabdilaahi Saxardiid Caddaani, wasiiru-dawlaha Caafimaadka Md. Maxamuud Jaamac Galaal, xildhibaan Siciid Cilmi Rooble, siyaasi Cabdirashiid Xasan Mataan, Siyaasi Cabdicasiis Maxamed Samaale,haween iyo haldoor kale oo reer Togdheer oo halkaas ka hadlay, ayaa si ballaadhan u bogaadiyey isu soo baxyada indhaha bulshada soo jiitay ee ay reer Burco ku taageereen xisbiga KULMIYE, waxana ay digniin u direen xisbiyada Mucaaridka ee u hollanaya inay talada dalka ku guulaystaan.
Guddoomiyaha xisbiga KULMIYE, ahna murrashaxa xisbiga Md. Muuse Biixi Cabdi oo bulshadu sawaxan kusoo dhaweysay, ayaa markii uu uu cod-baahiyaha holladay si mug leh ugu mahadceliyey shacabka reer Burco, waxana uu shaaciyey inay Burco tahay Hooyadii KULMIYE, isla markaana xudduntii xisbiga tahay.
Murrashax Muuse Biixi Cabdi waxa uu si cad u sheegay inay xisbi ahaan faan u tahay wixii ay bulshada u qabteen muddadii ay talada dalka hayeen, isla markaana uu xisbigu ku joogo dariiqii u jeexay Madaxweyne Axmed Siilaany oo isagu ah bud-dhigaha xisbiga KULMIYE, waxana isaga oo arrimahaas ka hadlaya uu yidhi,“Xisbiga KULMIYE toddobadii sano ee uu dalka xukumayey wixii uu qabtay waanu ku faanaynaa umadduna way ogtahay, Axmed Siilaanyo-na halgankii uu qaranka usoo galay iyo waddadii uu jeexay kontankii sanadood ayaanu soo wadaynaa dhammaystirkeeda, waddadii uu jeexay aasaasaha KULMIYE la raacayaa oo la fulinayaa, wixii hawlo qabyo ahna waa la qabyo tirayaa, waxana ay maraynaa waddo aan la inaga leexinaynin.”
Guddoomiyuhu waxa uu bogaadinta xisbiga KULMIYE looga soo diray magaalada Xamar ee dalka aynu jaarka nahay ku tilmaamay mid oof-wareen iyo dhiig-bax ku ah halgankii hubaysnaa ee dalkan lagu xoreeyey, isla markaana ay magac xumo ku tahay mujaahidiintii dalka usoo halgamay, “Waxa la yaableh oo aan la filayinin waxa mujaahidiintii koosaar lahaa, ee Lixle lahaa ee Aadan Shiine lahaa, ee Xasan Yoonis lahaa ee Axmed Dhagax Lahaa ee Cabdilaahi Suufi lahaa ee Aadan Saleebaan Lahaa maanta godka qaban maayaan marka aynu maqalno xisbi Somaliland ah oo doonaya inuu dalka xukumo, ayaa Xamar laga taageerayaa oo xaflado loogu qabanayaa, raggaas dalka u dhintayna luxudkay lasoo kacayaan, muxuuse noqonayaa halgankii ay ku shahiideen marka xisbi Somaliland jooga Xamar laga taageerayo,” ayuu yidhi murrashax Muuse Biixi Cabdi.
Murrashax Muuse Biixi Cabdi Isaga oo hadalkiisa sii wata waxa uu intaas ku daray, “Ma geyno oo Xamar taladeeda ma aqbalno,waxba nagama dhexeeyaan, wixii na dhex yaallayna kamaanu bogsan oo noomay garaabin, qarannadimadayadana way diidan tahaye ninka looga talinayana isaga ayey u taalla oo shacabka reer Somaliland baana xukumi doona, Dalka ku aamini mayno ninka Xamar looga soo talinayo ee laga hambalyeynayo.”
